บันทึกความเข้าใจในการศึกษาธรรม วันศุกร์ที่ 10 มกราคม 2563

• การศึกษาและปฏิบัติธรรมช่วงหลายสิบปีที่ผ่านมา
• บางครั้งเหมือนจะก้าวหน้า
• บางครั้งเหมือนว่าจะถอยหลัง
• บังคับบัญชาไม่ได้สักอย่าง แม้แต่กายและใจนี้
• แต่ก็พอจะเข้าใจความเป็นจริงบางอย่างที่เคยเข้าใจผิด ๆ มาโดยตลอด
• ตอนนี้ยังไม่ต้องพูดหรือเขียนอะไรมากมาย เดี๋ยวจะยิ่งฟุ้งซ่านไปกันใหญ่
• สรุปสั้น ๆ ถึงกิจวัตรประจำวันที่ปฏิบัติได้เป็นนิสัย
• สาธยายธรรมะ จากพระโอษฐ์ฯ เรื่องปฏิจจสมุปบาท ทั้ง 3 แบบ อย่างสม่ำเสมอให้คล่องปากขึ้นใจ
• ภาษาบาลี
• ภาษาไทย
• ภาษาบาลี แปลเป็นภาษาไทย
• กราบไหว้พระรัตนตรัย ด้วยจิตสำนึกคุณอย่างแท้จริง
• พระสัมมาสัมพุทธเจ้า
• พระธรรม คำสอนที่ตถาคตประกาศไว้แล้วด้วยดี
• พระสงฆ์สาวกที่ปฏิบัติตรงตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้ว
• อย่าเพิ่งสบประมาทกันเลยว่า ศึกษาธรรมมาก็ตั้งหลายสิบปี ได้แค่นี้เองเหรอ...
• ยอมรับว่าถึงจะมีประสบการณ์มานาน แต่มักจะเป็นประสบการณ์ผิด ๆ เดินหลงทางอยู่หลายปี เดินถอยหลังเข้าคลองก็หลายครั้ง เชื่อคนง่าย หลงงมงาย ไม่มีปัญญาพิจารณาไตร่ตรองให้เห็นตามความเป็นจริง จึงหลงเวียนวนอยู่ในวัฏสงสารมานานแสนนาน มิรู้จะออกมาได้เมื่อไร หลงยึดติดในตัวตน ตัวกู ของกู มีเรา มีเขา ยังก่อภพน้อย ภพใหญ่ ไม่สิ้นสุด
• แต่ยังมีลมหายใจอยู่ ก็มีโอกาส ที่จะฝึกฝนเรียนรู้ ทำความเข้าใจความจริง ทีละน้อย ทีละน้อย จนกระทั่งเกิดปัญญา หรือ ยอมรับความเป็นจริงนั้นได้ ก็จะเกิดความเบื่อหน่ายคลายความอยาก คลายความยึดมั่นถือมั่นในตัวในตน ปล่อยวางทุกข์ลงได้
• สิ่งที่จะฝึกให้เป็นนิสัย เรื่องต่อไปคือ
• นั่งสมาธิ 30 นาที
• เดินจงกรม 30 นาที
• ใคร่ครวญธรรม, ฟังธรรม 30 นาที